Przedsiębiorca może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione tytułem kar umownych i innych opłat za wcześniejsze rozwiązanie umowy, jeśli jego działanie podyktowane było racjonalnością ekonomiczną.
W ostatnim czasie zwracają się do Nas Klienci biznesowi, którzy zmuszeni byli ponieść koszty odstąpień od umów, ponieważ ich dalsze wykonywanie przestawało być gospodarczo uzasadnione. Na podstawie stanów faktycznych wydawaliśmy opinie prawne udzielające odpowiedzi na pytanie czy poniesione wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych.
Często ekonomicznie uzasadnione i racjonalne decyzje gospodarcze, podejmowane pierwotnie w określonych warunkach, w związku z negatywną zmianą okoliczności (np. wzrost cen, obniżenie popytu na usługi czy produkty, wzrost kosztów, zmiana koniunktury), mogą wywoływać lub wywołują konieczność podejmowania przez przedsiębiorców działań zmierzających do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów.
Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych tytułem opłat lub kar umownych za wcześniejsze rozwiązanie umowy wynika z art. 22 ust. 1 ustawy o z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, bądź też z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (w zależności od formy prawnej przedsiębiorcy). Zgodnie ze wskazanymi przepisami kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w przepisach tych ustaw.
Przy kwalifikowaniu kosztów uzyskania przychodów każdy wydatek – poza wydatkami wyraźnie wskazanymi w ustawie – wymaga oceny czy pomiędzy poniesieniem wydatku istnieje związek z konkretnym przychodem i czy działanie było racjonalne dla osiągnięcia przychodu. Przy czym sam
fakt nieosiągnięcia oczekiwanego efektu gospodarczego (uzyskania przychodu) nie dyskwalifikuje poniesionego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu.
Prezentowane rozwiązania co do możliwości zaliczenia opłat i kar umownych, do kosztów uzyskania przychodów znajdują potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych przez Ministra Finansów oraz w orzecznictwie sądów administracyjnych.