Jedną z wad oświadczenia woli jest pozorność. Kodeks cywilny w art. 83 § 1 zawiera swego rodzaju definicję czynności prawnej pozornej, zgodnie z którym, aby daną czynności można było nazwać pozorną konieczne jest zaistnienie trzech okoliczności (łącznie) tj. oświadczenia musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru.  Skutkiem uznania czynności prawnej za pozorną jest nieważność oświadczenia woli złożonego dla pozoru (art. 83 § 1 k.c.). 

W sytuacjach spornych osoba lub podmiot zobowiązany chcąc uniknąć skutków prawnych dokonanej czynności dość często podnosi argumenty, którymi usiłuje podważyć ważność czynności, z której jej zobowiązanie wynika. Jednym z takich zarzutów jest zarzut pozorności dokonanej czynności.

Ponoszenie tego typu zarzutów nie może odnieść skutku z uwagi na przesłanki chrakteryzujące czynność prawną pozorną (wskazane powyżej). Podkreślić należy, iż jednym z najistotniejszym elementów pozornej czynności jest konieczność istnienia intencji oraz woli stron do zawarcia umowy. Zatem koniecznym jest zaistnienie okoliczności, w której obie strony nie mają zamiaru wywołania skutków prawnych zawieranej czynności prawnej. Obligatoryjnie jest istnienie tajnego porozumienia pomiędzy stronami czynności, z którego wynika, że składane przez nie oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych. Pozorność czynności polega na tym, że strony w istocie nie mają zamiaru dokonać wyrażonej czynności, lecz celem ich działania jest jedynie wywołanie u osób trzecich przekonania, iż zmierzają do wywołania zwykłych skutków czynności prawnej. Istota pozorności oświadczenia woli wyraża się tym, że jest ono symulowane, co oznacza, że strony próbują wywołać wobec osób trzecich rzeczywiste, prawdziwe przeświadczenie, że ich zamiarem jest wywołanie skutków prawnych, objętych treścią ich oświadczenia woli.

Stwierdzić należy, że aby można było mówić o istnieniu czynności pozornej, działania podejmowane przez strony czynności pozornej muszą zmierzać do wywołania u osób trzecich przeświadczenia, że zamiarem ich wywołanie określonych skutków prawnych, podczas gdy faktycznie strony takiego zamiaru nie mają.

Nasi Klienci dość często zwracają się do nas z prośbą o pomoc, w sytuacji gdy nierzetelny kontrahent chcąc uchylić się od skutków prawnych dokonanej czynności podnosi argumenty zmierzające do jej podważenia. Pomoc prawną mająca na celu zniweczenie nielojalnych działań kontrahentów naszych Klientów udzielaliśmy zarówno na etapie działań przedsądowych, jak również z sukcesami reprezentowaliśmy ich interesy przed sądami. Mając na uwadze doświadczenia naszych Klientów, tym krótkim artykułem chcieliśmy Państwu przybliżyć problematykę związaną z pozornością czynności prawnych, a jednocześnie wskazać na możliwość podjęcia skutecznych działań przeciwko takiemu nierzetelnemu kontrahentowi.